سیستم گرمایش تابشی گلخانه چه تفاوتی با سیستم همرفتی دارد؟

سیستم‌های گرمایش تابشی گلخانه یا سیستم همرفت ؟کدام یک مناسب‌تر هستند؟ امروزه گلخانه‌ها نقش بسزایی در تامین منابع غذایی مردم جهان دارند. با توجه به افزایش تقاضا جهت منابع غذایی ، بیش از پیش نیاز به محیط‌های گلخانه‌ای جهت تولید محصولات کشاورزی به صورت چهار فصل احساس می‌شود. در پرورش محصولات کشاورزی عوامل محیطی چون نور، آب ،خاک و دما دخالت دارند که با توجه به پیشرفت تکنولوژی برای فراهم نمودن هر یک از آنها با کمترین هزینه و بازده بالا در گلخانه‌ها راهکارهایی بکار بسته شده است.یکی از مهمترین عوامل در رشد و پرورش محصولات در محیط بسته گلخانه ، تامین دمای مناسب جهت گرمایش در گلخانه‌ها می‌باشد.در راستای این هدف از بخاری برقی،سیستم‌های حرارت مرکزی،کوره‌های هوای گرم و سیستم‌های گرمایش تابشی و ... استفاده می‌‌شود.

سیستم گرمایش تابشی گلخانه

سیستم گرمایش تابشی گلخانه

در گذشته استفاده از سیستم‌های همرفتی (گرمایش از طریق جابجایی) بسیار رایج بوده است. امروزه با ورود تکنولوژی سیستم‌های گرمایش تابشی که انتقال حرارت در آنها برگرفته از نحوه گرمایش خورشید می‌باشد و مزایای قابل توجهی که در اختیار پرورش‌دهندگان محصولات گلخانه‌ای قرار می‌دهند،استفاده از این سامانه‌های تابشی بشدت در حال افزایش است.در سیستم همرفتی اولا حرارت تولید شده بعلت سبکی هوای گرم به سمت بالا رفته و در نزدیکی سقف و دور از دسترس گیاه و بستر خاک آن قرار می‌گیرد ،دوما با توجه به نوع سازه گلخانه‌ها و اتلاف حرارتی زیادی که اتفاق می‌افتد عملا تامین دمای مورد نیاز جهت گرمایش با مصرف سوخت زیاد و نهایتا صرف هزینه بالا تامین می‌شود.

سیستم گرمایش تابشی گلخانه با انتقال حرارت به شیوه تابشی امکان ایجاد دمای مطلوب و یکنواخت را با صرف کمترین مصرف سوخت فراهم می‌آورد.در این سیستم حرارت تولید شده به صورت امواج الکترومغناطیسی و بدون گرم کردن هوا به گیاهان تابانده می‌شود. این شیوه امکان گرمایش محیط را بصورت موضعی (منطقه‌ای) و یا در کل گلخانه فراهم می‌آورد.

مزایای گرمایش تابشی گلخانه نسبت به روش همرفت

مزایای گرمایش تابشی گلخانه نسبت به روش همرفت

در روش همرفت به علت تجمع هوای گرم در سطوح بالایی مشکلاتی در گرمایش گیاهان و استفاده بهینه از انرژی رخ می‌دهدکه از آن جمله می‌توان به نکات زیر اشاره نمود :

• با تجمع هوای گرم در سقف و ایجاد پدیده تقطیر ، امکان تشکیل شبنم و بروز آفات و بیماری‌ها افزایش می‌یابد. در گرمایش تابشی گلخانه ، افزایش دمای برگ‌ها و ایجاد رطوبت کافی موجب کاهش تقطیر بیش‌از‍‌حد بر روی برگ‌ها و کاهش بیماری‌های قارچی و زنگ‌زدگی بر روی برگ می‌شود.
• حرکت حرارت به سوی سطوح بالایی در روش همرفت ،موجب سرد شدن خاک می‌شود که احتمال یخ‌زدگی گیاهان را افزایش می‌دهد.
• در روش تابشی بعلت عدم چرخش هوا ،گرادیان دمایی (اختلاف دما) کاهش می‌یابد و پراکنده شدن حشرات و یا باکتری‌های بیماری‌زا در گلخانه اتفاق نمی‌افتد.

تفاوت سیستم گرمایش تابشی گلخانه نسبت به روش همرفت

سایر مزایای گرماتاب‌ها نسبت به سیستم همرفت

• کاهش مصرف سوخت : در سیستم تابشی حرارت ایجاد شده بصورت امواج مادون قرمز منتقل می‌شوند.این امواج در صورت برخورد با کف ،اجسام و گیاهان انرژی خود را آزاد می‌کنند.بنابراین باعث گرمایش بهینه گیاه و خاک می‌شوند.بنابراین بشدت در مصرف سوخت و هزینه‌های ناشی از آن صرفه‌جویی می‌شود.
• عدم اشغال فضای مفید : بخاری‌های تابشی جهت گرمایش گلخانه‌ها در سقف نصب می‌شوند و علاوه بر عدم اشغال فضای گلخانه ،دمای یکسانی را در کل یا منطقه معین از محیط ایجاد می‌نمایند.
• امکان منطقه‌بندی دمایی : این سامانه‌ها بصورت مستقل از هم کار می‌کنند و در صورت نیاز به حرارت بیشتر برای گروهی از گیاهان ( نیاز دمایی گیاهان با یکدیگر تفاوت دارد) امکان تنظیم دما وجود دارد.
• سرعت بالای تامین گرما نسبت به روش‌ همرفت : برخلاف روش همرفت در این سیستم،گرمای یکنواخت و مطلوب به سرعت در گلخانه مهیا می‌شود.
• کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری: نصب سریع و نگهداری آسان از دیگر مزایای این سامانه‌ها می‌باشد.عدم استفاده از موتورخانه و تجهیزات پیچیده در طراحی این سیستم‌ها موجب کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری شده است.

بهترین سیستم گرمایش تابشی گلخانه

گرماتاب‌ها با توجه به دمای مورد نیاز جهت گرم کردن محیط ،منطقه‌ جغرافیایی ،نوع کاربری و مساحت محیط و... در انواع و مدل‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. جهت گرمایش تابشی گلخانه استفاده از سیستم گرمایش تابشی لوله‌ای (بخاری‌های تابشی) توصیه می‌شود. این سیستم‌ها جایگزین خوبی برای سیستم‌های همرفت هستند.